Η Αθήνα δεσμεύεται να γίνει κλιματικά ουδέτερη και ανθεκτική πόλη έως το 2030, μέσα από ένα φιλόδοξο και πολυεπίπεδο σχέδιο που ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες προκλήσεις του πυκνοδομημένου αστικού ιστού της. Το Σχέδιο Δράσης εστιάζει κυρίως σε εκτεταμένες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (ΕΑΘ) στους τομείς που συμβάλλουν περισσότερο στην κλιματική επιβάρυνση στον Δήμο Αθηναίων, όπως η παροχή ενέργειας, το δομημένο περιβάλλον, οι μεταφορές/ κινητικότητα και η διαχείριση των απορριμμάτων. Στο σχέδιο συμπεριλαμβάνονται στοχευμένες παρεμβάσεις σε έξι συγκεκριμένες γειτονιές της Αθήνας: Κυψέλη, Εξάρχεια, Ακαδημία Πλάτωνος, Λαμπρινή, Ριζούπολη – Πλατεία Προφήτη Ηλία, Ελαιώνας, Ρέματα Ποδονίφτη & Προφήτη Δανιήλ, Λυκαβηττός.
Η πορεία προς μια κλιματικά ουδέτερη πόλη προϋποθέτει την αντιμετώπιση σύνθετων και αλληλένδετων προκλήσεων που επηρεάζουν κρίσιμους τομείς του αστικού περιβάλλοντος. Οι ανάγκες αυτές δεν περιορίζονται σε μεμονωμένες λύσεις, αλλά απαιτούν μια ολιστική προσέγγιση με συλλογικές και συντονισμένες ενέργειες. Σε αυτή τη βάση, το Σχέδιο Δράσης διαρθρώνεται σε άξονες παρέμβασης που καθορίζουν ορισμένες προκλήσεις και συγκεκριμένες δράσεις για τη σταδιακή μετάβαση της πόλης.
Ορισμένες προκλήσεις της πόλης αφορούν:
- Συχνότεροι και εντονότεροι καύσωνες, ξηρασίες, πλημμύρες και επιδείνωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
- Ο κτιριακός τομέας ευθύνεται για το 61% των εκπομπών CO₂ της πόλης.
- Υψηλή χρήση ΙΧ, περιορισμένος χώρος για ποδήλατο και πεζούς.
- Η μέση αναλογία πρασίνου είναι μόλις 1,96 m²/κάτοικο.
- Ανάγκη για σημαντική βελτίωση της ανακύκλωσης και κυκλικής οικονομίας.
| Άξονες Παρέμβασης | Δράσεις |
|---|---|
|
Κτίρια & Ενέργεια |
Δημιουργία “Πλατφόρμα Ανακαίνισης”. Θέσπιση πολιτικής nZEB σε νέα κτίρια. Ενεργειακές κοινότητες και φωτοβολταϊκά. Αντικατάσταση φωτισμού με LED. |
|
Μεταφορές & Κινητικότητα |
Αναβάθμιση πεζοδρομίων και ποδηλατοδρόμων. Συνεργασία με ΟΑΣΑ για αποσυμφόρηση. |
|
Πράσινες & Μπλε Υποδομές |
Φύτευση 25.000 δέντρων έως το 2028. Cooling Havens: Σημεία δροσισμού. Ανάδειξη ρευμάτων και υδάτινων διαδρομών. |
|
Αστικά Απόβλητα & Κυκλική Οικονομία |
Αποκομιδή οργανικών και κομποστοποίηση. Ενεργειακή αξιοποίηση βιομάζας. |
Παρακάτω αναφέρονται ορισμένες γειτονιές της Αθήνας και ο προτεινόμενος τρόπος παρέμβασης/αξιοποίησής τους
| Γειτονιά της Αθήνας | Τρόπος παρέμβασης/αξιοποίησης |
|---|---|
|
Κυψέλη |
Πιλοτική εφαρμογή του μοντέλου Superblock. |
|
Εξάρχεια, Ακαδημία Πλάτωνος, Λαμπρινή |
Τρεις πράσινες διαδρομές, ανακατασκευή πεζοδρομίων. |
|
Ριζούπολη – Πλατεία Προφήτη Ηλία |
Αστικές αναπλάσεις. |
|
Ελαιώνας |
Διπλή Ανάπλαση και σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων. |
|
Ρέματα Ποδονίφτη & Προφήτη Δανιήλ |
Ανάδειξη της οικολογικής τους αξίας. |
|
Λυκαβηττός |
Διαχείριση υδάτων και ενίσχυση φυσικής ανθεκτικότητας. |
Η Θεσσαλονίκη στοχεύει σε μείωση των εκπομπών κατά 80% έως το 2030. Το Σχέδιο Δράσηςπεριλαμβάνει την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ανακαινίσεις κτιρίων, βιώσιμη κινητικότητα και ψηφιακά εργαλεία παρακολούθησης. Το σχέδιο αυτό εστιάζει σε συγκεκριμένες περιοχές του Δήμου: Περιοχή Ροτόντας, Περιοχές γύρω από σταθμούς Μετρό, Εμβληματική Ζώνη: Δημαρχείο – ΑΠΘ – TIF/HELEXPO και Πρώην στρατόπεδο Γ’ Σώματος Στρατού. Επιθυμία του Δήμου αποτελεί ο συντονισμός των παρεμβάσεων σε συνεργασία με άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, επιδιώκοντας την υπέρβαση των εθνικών στόχων.
Η πορεία προς μια κλιματικά ουδέτερη πόλη προϋποθέτει την αντιμετώπιση σύνθετων και αλληλένδετων προκλήσεων που επηρεάζουν κρίσιμους τομείς του αστικού περιβάλλοντος. Οι ανάγκες αυτές δεν περιορίζονται σε μεμονωμένες λύσεις, αλλά απαιτούν μια ολιστική προσέγγιση με συλλογικές και συντονισμένες ενέργειες. Σε αυτή τη βάση, το Σχέδιο Δράσης διαρθρώνεται σε άξονες παρέμβασης που καθορίζουν ορσιμένες προκλήσεις και συγκεκριμένες δράσεις για τη σταδιακή μετάβαση της πόλης.
Ορισμένες προκλήσεις της πόλης αφορούν:
- Πολύ χαμηλή αναλογία πρασίνου με μόλις 2,73 m²/κάτοικο, έναντι του ελάχιστου αποδεκτού ορίου των 10 m².
- Παλαιό κτιριακό απόθεμα: >80% των κτιρίων χτίστηκαν πριν το 1990 και χρειάζονται ενεργειακή αναβάθμιση.
- Ενεργειακή εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα απαιτεί άμεση ενίσχυση των τοπικών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και απανθρακοποίηση του ηλεκτρικού δικτύου.
- Εκτεταμένη χρήση ΙΧ και ανάγκη για ηλεκτροκίνηση και βιώσιμες μεταφορές.
- Διαχείριση απορριμμάτων και ανακύκλωσης
| Άξονες Παρέμβασης | Δράσεις |
|---|---|
|
Ηλεκτρισμός & Κτιριακό Απόθεμα |
Τοπική παραγωγή ΑΠΕ σε δημόσιους χώρους και κτίρια. Αναβάθμιση δημοτικών εγκαταστάσεων. Επιτάχυνση ρυθμού ανακαινίσεων στο 3,5% (ή 5,5% για μικρότερες παρεμβάσεις). Προώθηση «έξυπνων» κτιρίων και εγκατάσταση αυτοματισμών. |
|
Μεταφορές – Logistics |
Αναδιαμόρφωση δημόσιου χώρου και ενίσχυση ήπιων μέσων μεταφοράς. Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) Προώθηση ηλεκτροκίνησης και ψηφιοποίηση συστήματος μετακινήσεων. |
|
Διαχείριση Νερού & Απορριμμάτων |
Πλήρης εφαρμογή του PRSP για συσκευασίες και βιο-απόβλητα. Επέκταση ηλεκτρονικών συστημάτων παρακολούθησης και ανανέωση στόλου απορριμματοφόρων. |
|
Πράσινες Υποδομές |
Εκτεταμένη δεντροφύτευση και αντικατάσταση χαμηλού με υψηλό πράσινο. Σχέδιο προστασίας περιαστικού δάσους. |
|
Έξυπνη Πόλη – Διακυβέρνηση |
Αναβάθμιση ψηφιακών υποδομών, ενσωμάτωση αισθητήρων IoT και δικτύου παρακολούθησης GHG. Εκπαίδευση πολιτών για χρήση νέων τεχνολογιών και παρακολούθηση αποτυπώματος άνθρακα. Υιοθέτηση διαλειτουργικών πλατφορμών για ανοιχτή διακυβέρνηση. |
Παρακάτω παρατίθενται οι περιοχές ενδιαφέροντος και ο προτεινόμενος τρόπος παρέμβασης/αξιοποίησής τους.
| Περιοχή | Τρόπος παρέμβασης/αξιοποίησης |
|---|---|
|
Περιοχή Ροτόντας |
1. Απαγόρευση πρόσβασης σε ΙΧ, υποστήριξη για ηλεκτροκίνηση και κοινόχρηστα οχήματα. 2. Αντικατάσταση στάθμευσης στο δρόμο με υπόγειες λύσεις. 3. Αναπλάσεις δημόσιου χώρου, σκιερά στέγαστρα και ενεργειακές παρεμβάσεις σε κτίρια. |
|
Περιοχές γύρω από σταθμούς Μετρό
(Δελφών, Βούλγαρη, Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, Δημαρχείο) |
1. Αναπλάσεις στις περιμετρικές περιοχές των σταθμών. 2. Ανάπτυξη κόμβων πολυτροπικής μετακίνησης. 3. Δίκτυα διασύνδεσης με ποδηλατοδρόμους και car-sharing σταθμούς |
|
Εμβληματική Ζώνη: Δημαρχείο – ΑΠΘ – TIF/HELEXPO |
Επίκεντρο υποδομών: Δημόσια διοίκηση, πανεπιστήμιο, εκθέσεις – στρατηγική για έξυπνες μεταφορές και ενέργεια. |
|
Πρώην στρατόπεδο Γ’ Σώματος Στρατού |
1. Ανάπτυξη εγκαταστάσεων park & ride και υποδομών κοινής κινητικότητας. 2. Πιθανή χρήση του χώρου για αποκεντρωμένες ενεργειακές λύσεις και ηλεκτροκίνηση. |
Τα Τρίκαλα στοχεύουν να γίνουν μια πόλη μηδενικών εκπομπών έως το 2030. Το Σχέδιο Δράσης δίνει έμφαση σε ανακαινίσεις κτιρίων, μετατροπές μεταφορών-βιώσιμη κινητικότητα, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ανάπτυξη πράσινων δημόσιων χώρων και ψηφιακή διακυβέρνηση.
Η πορεία προς μια κλιματικά ουδέτερη πόλη προϋποθέτει την αντιμετώπιση σύνθετων και αλληλένδετων προκλήσεων που επηρεάζουν κρίσιμους τομείς του αστικού περιβάλλοντος. Οι ανάγκες αυτές δεν περιορίζονται σε μεμονωμένες λύσεις, αλλά απαιτούν μια ολιστική προσέγγιση με συλλογικές και συντονισμένες ενέργειες. Σε αυτή τη βάση, το Σχέδιο Δράσης διαρθρώνεται σε άξονες παρέμβασης που καθορίζουν ορισμένες προκλήσεις και συγκεκριμένες δράσεις για τη σταδιακή μετάβαση της πόλης.
Ορισμένες προκλήσεις της πόλης αφορούν:
- Υψηλή ενεργειακή κατανάλωση στα κτίρια (ιδιωτικά και δημόσια).
- Παλιό και μη ανακαινισμένο κτιριακό απόθεμα: Η πλειονότητα των κατοικιών κατασκευάστηκε μεταξύ 1980–2000, με χαμηλή θερμική προστασία, παλιές συσκευές και απουσία σύγχρονων προτύπων δόμησης
- Υψηλή εξάρτηση από τα Ι.Χ. και περιορισμένη χρήση εναλλακτικών μεταφορών
- Διαχείριση απορριμμάτων εκτός των ορίων του Δήμου.
- Μικρή εφαρμογή πρακτικών κυκλικής οικονομίας: κομποστοποίηση, επισκευές και επαναχρησιμοποίηση υλικών.
- Ενδυνάμωση κουλτούρας συμμετοχής των πολιτών σε ζητήματα βιωσιμότητας και συν-διαμόρφωσης πολιτικών.
| Άξονες Παρέμβασης | Δράσεις |
|---|---|
|
Κτίρια και Ενέργεια |
Ενεργειακές ανακαινίσεις σε ιδιωτικά και δημόσια κτίρια, με στόχο τη μείωση κατανάλωσης ρεύματος και τη χρήση καθαρών πηγών ενέργειας. Υιοθέτηση προτύπων NZEB (Nearly Zero Energy Buildings) για νέα κτίρια. Τοπική παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ (PV panels σε δημόσιες εγκαταστάσεις, κτίρια). |
|
Βιώσιμη κινητικότητα |
Ανάπτυξη δικτύου ποδηλατοδρόμων. Επέκταση της χρήσης αυτόνομων λεωφορείων χωρίς οδηγό. Προώθηση μεταφορών χωρίς εκπομπές για μικρές αποστάσεις. |
|
Δημόσιος Χώρος & Πράσινες Υποδομές |
Αναπλάσεις πάρκων και περιοχών πρασίνου. Βιοκλιματικές παρεμβάσεις σε αστικά σημεία. |
|
Απόβλητα – Κυκλική Οικονομία |
Πιλοτική εφαρμογή “smart bins” με αισθητήρες πλήρωσης. Εκστρατείες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε σχολεία. |
|
Ψηφιοποίηση & Συμμετοχή |
Ανάπτυξη Παρατηρητηρίου Κλιματικής Ουδετερότητας, με παρακολούθηση των εκπομπών σε πραγματικό χρόνο και διάχυση της πληροφορίας στους πολίτες. Ενοποίηση των υπαρχόντων συστημάτων σε μία ενιαία πλατφόρμα. |
Η Κοζάνη, εν μέσω της απολιγνιτοποίησης, επιδιώκει μετάβαση σε μια νέα, πράσινη οικονομία με στόχο την κλιματική ουδετερότητα έως το 2030.
Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει την ενεργειακή αναβάθμιση, τις καθαρές μεταφορές, την κυκλική οικονομία, τις έξυπνες τεχνολογίες και την αξιοποίηση τοπικών πόρων για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Το σχέδιο αποτελείται από ένα μοντέλο γεωγραφικά στοχευμένων παρεμβάσεων, ανάλογα με τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής. Συνολικά βασίζεται σε πέντε βασικές περιοχές εφαρμογής: το Ιστορικό Κέντρο & Πυκνοδομημένες Περιοχές, τις Περιοχές Τηλεθέρμανσης, τη Βιομηχανική & Βιοτεχνική Ζώνη, το Πανεπιστήμιο & Εκπαιδευτικά Συγκροτήματα, τις Νέες Οικιστικές Περιοχές – Περιφέρεια.
Η πορεία προς μια κλιματικά ουδέτερη πόλη προϋποθέτει την αντιμετώπιση σύνθετων και αλληλένδετων προκλήσεων που επηρεάζουν κρίσιμους τομείς του αστικού περιβάλλοντος. Οι ανάγκες αυτές δεν περιορίζονται σε μεμονωμένες λύσεις, αλλά απαιτούν μια ολιστική προσέγγιση με συλλογικές και συντονισμένες ενέργειες. Σε αυτή τη βάση, το Σχέδιο Δράσης διαρθρώνεται σε άξονες παρέμβασης που καθορίζουν ορσιμένες προκλήσεις και συγκεκριμένες δράσεις για τη σταδιακή μετάβαση της πόλης.
Ορισμένες προκλήσεις της πόλης αφορούν:
- Μετάβαση του συστήματος τηλεθέρμανσης από τον λιγνίτη σε καθαρές πηγές ενέργειας προσφέροντας οικονομικά βιώσιμη θέρμανση.
- Χαμηλή ενεργειακή απόδοση δημόσιων και εμπορικών κτιρίων.
- Η πλειοψηφία των κτιρίων χρήζει ενεργειακής αναβάθμισης καθώς είναι παλιά και χωρίς επαρκή θερμομόνωση ή σύγχρονα συστήματα θέρμανσης.
- Δημόσια και εμπορικά κτίρια έχουν χαμηλή ενεργειακή απόδοση, γεγονός που προσθέτει σημαντικά στο αποτύπωμα της πόλης.
- Η μορφολογία του Δήμου και η απουσία υποδομών για καθαρή και βιώσιμη κινητικότητα οδηγούν σε αυξημένη χρήση ΙΧ και δυσκολίες στην υιοθέτηση της ηλεκτροκίνησης.
- Οι τοπικές επιχειρήσεις βασίζονται σε ενεργοβόρες τεχνολογίες, με υψηλές εκπομπές και χωρίς σύστημα επανάχρησης θερμικής ενέργειας ή βιώσιμο logistics.
- Οι υποδομές του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας παραμένουν ενεργοβόρες και αποσυνδεδεμένες από τις ανάγκες της πράσινης μετάβασης.
- Μείωση κινδύνου επανάληψης μοντέλων σπατάλης ενέργειας, χαμηλής βιοκλιματικής ποιότητας και έλλειψης πράσινων υποδομών.
| Άξονες Παρέμβασης | Δράσεις |
|---|---|
|
Κτίρια και Ενέργεια |
Ολοκληρωμένες ενεργειακές αναβαθμίσεις δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων, με στόχο να εξοικονομηθούν 17.200 MWh/έτος Αντικατάσταση της λιγνιτικής τηλεθέρμανσης με γεωθερμία, βιομάζα, υδρογόνο και ΑΠΕ. |
|
Μεταφορές & Κινητικότητα |
Μετατροπή στόλου σε ηλεκτροκίνητα οχήματα Ανάπτυξη αστικής κινητικότητας: ποδηλατόδρομοι, πεζοδρομήσεις, έξυπνα φανάρια, διαδρομές χωρίς CO₂. Δίκτυο σταθμών φόρτισης EV σε όλη την πόλη. |
|
Απόβλητα & Κυκλική Οικονομία |
Επέκταση του πράσινου σημείου – μονάδα ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων. Προώθηση κομποστοποίησης, χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων και εναλλακτικής αξιοποίησης απορριμμάτων. Δημιουργία τοπικού hub κυκλικής οικονομίας |
|
Έξυπνες Πόλεις & Ψηφιοποίηση |
Πλατφόρμα για ενεργειακή παρακολούθηση και πρόβλεψη κατανάλωσης. Ανοικτά δεδομένα (open data) και διασύνδεση με το Κέντρο Δεδομένων του Δήμου. Δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας διαβούλευσης και συμπερίληψη πολιτών στις ενεργειακές κοινότητες. |
|
Έξυπνη Πόλη – Διακυβέρνηση |
Αναβάθμιση ψηφιακών υποδομών, ενσωμάτωση αισθητήρων IoT και δικτύου παρακολούθησης GHG. Εκπαίδευση πολιτών για χρήση νέων τεχνολογιών και παρακολούθηση αποτυπώματος άνθρακα. Υιοθέτηση διαλειτουργικών πλατφορμών για ανοιχτή διακυβέρνηση. |
Παρακάτω παρατίθενται πιο συγκεκριμένα οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πέντε βασικές περιοχές εφαρμογής και ο στόχος που έχει θέσει ο Δήμος για αυτές.
| Περιοχή | Πρόκληση | Στόχος |
|---|---|---|
|
Ιστορικό Κέντρο & Πυκνοδομημένες Περιοχές |
Μεταμόρφωση του ιστορικού κέντρου της Κοζάνης σε έναν ενεργειακά αποδοτικό, ψηφιακά παρακολουθούμενο και περιβαλλοντικά βιώσιμο χώρο, με έξυπνο φωτισμό, σύγχρονο αστικό εξοπλισμό και πράσινη αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων και πλατειών. |
Η παλιά πόλη της Κοζάνης χαρακτηρίζεται από έντονη αστική θερμική επιβάρυνση, ανεπαρκή πράσινο, και γηρασμένα κτίρια με πολύ χαμηλή ενεργειακή απόδοση. |
|
Περιοχές Τηλεθέρμανσης |
Η διακοπή της λιγνιτικής τηλεθέρμανσης έχει αφήσει πάνω από 6.000 νοικοκυριά και δημόσια κτίρια με ενεργειακή επισφάλεια και ακριβές ή ασταθείς λύσεις θέρμανσης. |
Απεξάρτηση από τον λιγνίτη μέσω ενός καινοτόμου συστήματος πολυπηγών θέρμανσης (γεωθερμία, βιομάζα, ηλιακή ενέργεια) και διασφάλιση της πρόσβασης κάθε νοικοκυριού σε καθαρή, σταθερή και οικονομικά βιώσιμη θέρμανση. |
|
Βιομηχανική & Βιοτεχνική Ζώνη |
Οι τοπικές επιχειρήσεις βασίζονται σε ενεργοβόρες τεχνολογίες, με υψηλές εκπομπές και χωρίς σύστημα επανάχρησης θερμικής ενέργειας ή βιώσιμο logistics. |
Μετατροπή της βιομηχανικής ζώνης σε ένα πρότυπο καθαρής παραγωγής, μέσα από ενεργειακές κοινότητες, ανακύκλωση ενέργειας, πράσινη ηλεκτροκίνηση στον τομέα μεταφορών και έξυπνες εφαρμογές διαχείρισης πόρων και αποβλήτων. |
|
Πανεπιστήμιο & Εκπαιδευτικά Συγκροτήματα |
Οι υποδομές του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας παραμένουν ενεργοβόρες και αποσυνδεδεμένες από τις ανάγκες της πράσινης μετάβασης |
Εξέλιξη του Πανεπιστημίου σε εργαστήριο κλιματικής καινοτομίας, μέσω πιλοτικών έργων ΑΠΕ, ψηφιακής ενεργειακής παρακολούθησης και εκπαιδευτικών εργαλείων, συνδέοντας την τεχνολογία με την πράξη και τους φοιτητές με την τοπική μετάβαση. |
|
Νέες Οικιστικές Περιοχές – Περιφέρεια |
Οι νέες οικιστικές επεκτάσεις κινδυνεύουν να επαναλάβουν μοντέλα σπάταλης ενέργειας, χαμηλής βιοκλιματικής ποιότητας και έλλειψης πράσινων υποδομών. |
Σχεδιασμός και εφαρμογή πρότυπων βιοκλιματικού πολεοδομικού σχεδιασμού, πράσινων κτιρίων και έξυπνων αισθητήρων, ώστε οι επεκτάσεις της πόλης να γίνουν πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης και κλιματικής ανθεκτικότητας. |
Η πόλη των Ιωαννίνων έχει θέσει στόχο για μείωση εκπομπών κατά 80-90% μέχρι το 2030. Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει στοχευμένες παρεμβάσεις σε κτίρια, μεταφορές και πράσινες υποδομές, οι οποίες θα εφαρμοστούν σε πέντε επιλεγμένες Ζώνες Κλιματικής Ουδετερότητας με τοπικά γραφεία εφαρμογής και διαβούλευσης και υπό την επίβλεψη του Δημοτικού Παρατηρητηρίου. Οι πέντε Ζώνες Κλιματικής Ουδετερότητας αφορούν το Κάστρο, το Τζαμί Καλούτσιανης-Πλατεία Σαπουντζάκη, το Άλσος-Γηροκομείο Ιωαννίνων, οι Πρώην Μεταλλευτικές-Εγκαταλελειμμένες Ζώνες και το Πανεπιστήμιο-Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο.
Παρακάτω παρατίθενται μία σύντομη περιγραφή της κάθε Ζώνης Κλιματικής Ουδετερότητας και ο στόχος που έχει θέσει ο Δήμος για αυτές.
| Ζώνη Κλιματικής Ουδετερότητας | Σύντομη Περιγραφή | Στόχος |
|---|---|---|
|
Κάστρο |
Ιστορικό τμήμα της πόλης, με ιδιαίτερη πολιτιστική και τουριστική αξία |
Δημιουργία Ζώνης Χαμηλών Εκπομπών (LEZ), πράσινες μετακινήσεις, ενεργειακή αποδοτικότητα |
|
Τζαμί Καλούτσιανης- Πλατεία Σαπουντζάκη |
Πυκνοδομημένη περιοχή με οδικές αρτηρίες (ΚΑ Φεβρουαρίου) και εμπορική δραστηριότητα. |
Ήπια κινητικότητα, έξυπνη στάθμευση, κυκλική οικονομία. |
|
Άλσος-Γηροκομείο Ιωαννίνων |
Περιοχή μετάβασης ανάμεσα σε κέντρο και περιφέρεια, με πράσινο, οικιστικό ιστό και κοινωνικές δομές. |
Ανάδειξη πράσινων υποδομών, ανάπλαση κοινόχρηστων χώρων, δημόσια συγκοινωνία. |
|
Πρώην Μεταλλευτικές-Εγκαταλελειμμένες Ζώνες |
Εντοπίζονται στις τοποθεσίες: Αγία Παρασκευή, Κασταλάτα, Βρισόκα, Μπάφρα |
Αποκατάσταση τοπίου, μετατροπή σε χώρους πρασίνου ή αναψυχής, κοινωνική επανένταξη |
|
Πανεπιστήμιο-Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο |
Εκπαιδευτικός και υγειονομικός πόλος υψηλής ενεργειακής έντασης. |
Ενεργειακή αναβάθμιση, πρότυπες εφαρμογές βιοκλιματικού σχεδιασμού |
Η πορεία προς μια κλιματικά ουδέτερη πόλη προϋποθέτει την αντιμετώπιση σύνθετων και αλληλένδετων προκλήσεων που επηρεάζουν κρίσιμους τομείς του αστικού περιβάλλοντος. Οι ανάγκες αυτές δεν περιορίζονται σε μεμονωμένες λύσεις, αλλά απαιτούν μια ολιστική προσέγγιση με συλλογικές και συντονισμένες ενέργειες. Σε αυτή τη βάση, το Σχέδιο Δράσης διαρθρώνεται σε άξονες παρέμβασης που καθορίζουν ορισμένες προκλήσεις και συγκεκριμένες δράσεις για τη σταδιακή μετάβαση της πόλης.
Ορισμένες προκλήσεις της πόλης αφορούν:
- Υψηλό ποσοστό απωλειών λόγω διαρροών στο δίκτυο ύδρευσης.
- Χαμηλή ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, μεγάλη εξάρτηση από ρυπογόνες πηγές θέρμανσης.
- Μεγάλη εξάρτηση από ΙΧ αυτοκίνητα.
- Ανεπαρκής διαχείριση απορριμμάτων με χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης.
- Η πόλη επεκτείνεται προς τα προάστια οδηγώντας σε αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας, των μετακινήσεων και αστικό sprawl.
| Άξονες Παρέμβασης | Δράσεις |
|---|---|
|
Ενεργειακά Συστήματα |
Έξυπνοι μετρητές νερού για τηλεπαρακολούθηση και εξοικονόμηση ενέργειας σε δίκτυα ύδρευσης. Φωτοβολταϊκά σε δημοτικά κτίρια και εγκαταστάσεις, με στόχο την ενεργειακή αυτάρκεια. |
|
Μεταφορές και Βιώσιμη Κινητικότητα |
Δίκτυο ποδηλατοδρόμων και ήπια κυκλοφορία, με ολοκληρωμένες διαδρομές. Ζώνες Χαμηλών Εκπομπών (LEZ). Δημιουργία δικτύου δανεισμού ηλεκτρικών ποδηλάτων και βελτίωση δημόσιας συγκοινωνίας. |
|
Απόβλητα και Κυκλική Οικονομία |
Ανάπλαση πάρκων (Πυρσινέλλα, Κατσαρή) με βιοκλιματικά κριτήρια. Νέες δενδροφυτεύσεις και διαχείριση CO₂ με ενίσχυση της απορρόφησης από υφιστάμενους και νέους χώρους πρασίνου. Προγράμματα για βιώσιμες αγροτικές πρακτικές, με έμφαση στη γεωργία και αγροδασοπονία. |
|
Δομημένο Περιβάλλον & Κτίρια |
Αναβάθμιση δημοτικών κτιρίων με ενεργειακές παρεμβάσεις και αντικατάσταση φωτισμού με LED. Παρεμβάσεις σε σχολεία και πολιτιστικές δομές για εξοικονόμηση ενέργειας. |
|
Ψηφιακά Εργαλεία & Συμμετοχή Πολιτών |
Εκπαίδευση και συμμετοχή πολιτών μέσω ψηφιακών πλατφορμών. |
Η πόλη της Καλαμάτας στοχεύει στην κλιματική ουδετερότητα αξιοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες και συνεργασίες με ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς. Το Σχέδιο Δράσης περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε όλους τους κρίσιμους τομείς, όπως μεταφορές, ενέργεια, κτήρια και απόβλητα. Ιδιαίτερα βασίζεται σε σενάρια μετασχηματισμού της πόλης με επίκεντρο τον πολίτη, την ψηφιοποίηση και την τοπική παραγωγή ενέργειας.
Η πορεία προς μια κλιματικά ουδέτερη πόλη προϋποθέτει την αντιμετώπιση σύνθετων και αλληλένδετων προκλήσεων που επηρεάζουν κρίσιμους τομείς του αστικού περιβάλλοντος. Οι ανάγκες αυτές δεν περιορίζονται σε μεμονωμένες λύσεις, αλλά απαιτούν μια ολιστική προσέγγιση με συλλογικές και συντονισμένες ενέργειες. Σε αυτή τη βάση, το Σχέδιο Δράσης διαρθρώνεται σε άξονες παρέμβασης που καθορίζουν ορισμένες προκλήσεις και συγκεκριμένες δράσεις για τη σταδιακή μετάβαση της πόλης.
Ορισμένες προκλήσεις της πόλης αφορούν:
- Εντονότερες πλημμύρες, καταιγίδες και παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας και καύσωνα, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
- Υψηλή ενεργειακή κατανάλωση σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια.
- Μεγάλη εξάρτηση από συμβατικά καύσιμα.
- Περιορισμένη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
- Ανεπαρκείς υποδομές για ποδήλατο, περπάτημα και ηλεκτρικά οχήματα.
- Αν και η Καλαμάτα διαθέτει γεωθερμικό δυναμικό και έχει υλοποιήσει πιλοτικές εφαρμογές, παραμένει αναξιοποίητο σε μεγάλη κλίμακα.
- Διαχείριση αποβλήτων και ανακύκλωσης
| Άξονες Παρέμβασης | Δράσεις |
|---|---|
|
Κτίρια και Ενέργεια |
Ανακαινίσεις για ενεργειακή αναβάθμιση σε κατοικίες και δημόσια/ιδιωτικά κτήρια. |
|
Μεταφορές |
Επέκταση υποδομών για ποδήλατο, πεζούς, ηλεκτροκίνηση και έξυπνες λύσεις logistics. |
|
Ενέργεια |
Παραγωγή καθαρής ενέργειας από ήλιο, γεωθερμία, απόβλητα ελιάς και επεξεργασίας λυμάτων. |
|
Απόβλητα |
Οικιακή κομποστοποίηση, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση. |
|
Ψηφιακή μετάβαση |
Εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης για έξυπνα δίκτυα ενέργειας. |
Έχετε ερωτήσεις ή χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες;
